Вайб-кодынг - гэта не «магія ў вакууме», а свядомая тэхніка хуткай распрацоўкі з надзейным каркасам. За апошнія месяцы я прайшоў шлях ад bolt.new да Copilot, Claude, Cursor і Google AI Studio: больш за тысячу промптаў, дзясяткі ітэрацый, шмат урокаў. Ніжэй - не зборнік банальнасцяў, а адшліфаваны набор прынцыпаў, інструментаў і шаблонаў, якія сапраўды эканомяць час, грошы і нервы, калі колькасць коду расце.

Уводзіны: што рабіць, каб не падгарала дупа.

Ідэя простая: мы рухаемся маленькімі, але дакладнымі крокамі, замацоўваем вынікі ў git, просім ШІ рабіць лакальныя патчы «diff-only», а не перапісаць усё навокал, і падтрымліваем дызайн-сістэму з першых радкоў. Замест «агента, які ўсё зробіць за вас» - сумесная праца з памочнікам, якому вы ясна фармулюеце задачу і межы. Так мы пазбягаем «галюцынацый», дарэмнай перабудовы і не губляем кантроль над токенамі.

1. План фічы і спецыфікацыя (уваходы/выхады/памылкі)

Перад любым кодам - кароткі, але канкрэтны план:

• 1–2 сказы пра тое што робім: «Карыстальнік робіць X і атрымлівае Y» (прыклад: «Стварае і дзяліцца спісамі задач за 30 секунд без рэгістрацыі»).
• 3–7 асноўных flow (сцэнарыяў) і экранаў: напрыклад «Sign in -> Dashboard -> Create item». Без дэталёвай разметкі — проста назвы і парадак.
• Каркас у межах файлаў: «маршруты -> модулі -> паўторна выкарыстоўваемыя кампаненты».
• Чорны спіс «не вынаходзіць нанова»: кнопкі, інпуты, алерты, хэлперы, схемы валідацыі.

Далей — спецыфікацыя фічы: уваходы, выхады, памылкі, абмежаванні, крытэрыі done. Усе наступныя промпты — строга ў межах гэтай спецыфікацыі.

2. Сплануй UI/UX наперад (да кода)

Перад кодам — візуалізуй і эксперыментуй з layout. Выкарыстоўвай інструменты накшталт v0, каб хутка пабачыць, як будуць выглядаць экраны, і ўнесці карэкціроўкі.

Кансістэнтнасць - база. Вызнач дызайн-сістэму на старце і трымайся яе:

• Адзін базавы файл: breakpoints, spacing scale, grid, тыпаграфіка.
• Стварыце паўторна выкарыстоўваемыя кампаненты адразу: Button, Input, Select, Alert, Loader, Empty/Error states ці спасылайцесь на бібліятэку.
• Праверка пасля кожнай ітэрацыі: ці не «распаўзліся» памеры і шрыфты.
• У промптах: «Выкарыстай існуючыя ButtonX, InputY. Новыя стылі не ўводзіць без патрэбы».

Гэта зэканоміць вам тоны часу і выратуе ад хаатычных рэфактарынгаў пазней, ну і не будзе паліць токены.

Рэсурсы: 21st.dev — гатовыя UI-патэрны з AI-промптамі, проста капіруй-устаўляй.

3. Папулярны стэк, які дапамагае (не перашкаджае)

Чым шырэй супольнасць і дакументацыя, тым дакладней ШІ трапляе ў API і патэрны. Практычныя звязкі:

• Next.js - фронт + лёгкі API-слой.
• Tailwind CSS - хуткія кансістэнтныя стылі без «CSS-кашы» на старце.
• Fastify + MongoDB або Supabase - мінімум рытуалаў, шмат гатовых рэцэптаў.

Галоўнае - не экзотыка, а надзейныя адказы мадэлі.

4. Git-дысцыпліна: рабіце каміты як мага часцей

Ваш лепшы страхавы поліс:

• Адна фіча - асобная галіна.
• Маленькія працоўныя кавалкі - частыя каміты з яснымі паведамленнямі.
• Перад рызыкоўнымі генерацыямі/рэарганізацыямі - commit або branch.

Так не давядзецца «адкручваць» назад па 700 радкоў, калі ШІ «аптымізаваў» не там.

5. Дробім складанае: Спецыфікацыя -> Каркас -> Логіка -> Тэсты

Не трэба даваць вялікія промпты накшталт «зрабі ўвесь модуль цалкам». ШІ пачне галюцынаваць і выдаваць лайно. Раздзяляйце любую складаную фічу на этапы (фазы): замест аднаго вялікага запыту - 3–5 малых або больш, калі трэба.

Паслядоўны канвеер:

1. Маршруты і каркас файлаў.
2. Базавая разметка і кампаненты.
3. Логіка/валідацыя/станы.
4. Тэсты, бяспека, аптымізацыя.

ШІ працуе найбольш стабільна, калі граніцы задачы вузкія і выразныя.

6. Канкрэтныя промпты з межамі (diff-only)

Garbage in, garbage out. Даваць дрэнныя промпты = атрымаць такое ж лайно. Промпты павінны быць настолькі падрабязнымі, наколькі магчыма — не пакідайце месца для здагадак ШІ. Калі не атрымліваецца, запусці Gemini 2.5 Pro ў Google AI Studio і папрасі яго зрабіць дэталёвы промпт на аснове тваёй ідэі (Чат GPT таксама добра выконвае такую задачу).

Канчатковае фармуляванне — ваш рычаг кіравання. Мінімальны шаблон:

«Адрэфактар ProfileForm.tsx: вынесі валідацыю ў асобны хук, API не чапай, захавай імёны пропсаў і публічны API, выкарыстоўвай InputX і ButtonY. Не змяняй нічога па-за пералічаным.»

Дадайце прыклад фрагмента кода/інтэрфейса — мадэль хутчэй «зловіць» ідэю. Ахоўная фраза «Не змяняй нічога, пра што не прасіў» — абавязковая.

7. Кантэкст чата і reset: калі адкрываць новы трэд (чат)

Вялікі чат = дрэйф патэрнаў, страта кантэкста. Перазапуск - гэта не параза, а гігіена:

• Кароткае ўвядзенне для новага акна: «Фіча X, файлы A/B/C, чапаць дазволена толькі …»
• Памятайце: занадта шмат кантэксту так жа шкодна, як і яго недахоп - пакідайце толькі істотнае.

8. Эканомія токенаў: асцярожна з бюджэтам

• Дробныя патчы замест гіганцкіх «перапісаў».
• Diff-first: «пакажы план патча + diff, потым прыменім» .
• Пераключэнне мадэляў: простыя рашэнні - Auto/меншая мадэль; агляды і бяспека - Gemini 2.5 Pro / Sonnet.

9. Кода-гігіена: ESLint, тыпы, мінімальныя тэсты

• Маленькія чыстыя функцыі, без «лянівых» пабочных эфектаў.
• ESLint + аўтафіксы; выдаленне мёртвага кода на кожным кроку.
• Мінімум юніт-тэстаў: «шчаслівы шлях» + пагранічныя выпадкі (null/пуста/невядомы тып).
• TypeScript са строгімі правіламі - менш каментароў, больш гарантый.

Перад камітам: прыбярыце лішнія логі і «часовыя» каментары - яны з’ядаюць увагу падчас ітэрацый і ядуць токены.

10. Бяспека: кароткі, але сур'ёзны чэкліст

(на самой справе - проста відавочная база, але ў працы з ШІ - трэба заўседы кантраляваць)

Тут заўсёды будуць недахопы (у кожнага), але гэтыя правілы выратуюць ад самых жорсткіх:

Давяраць кліенцкім даным: прыняць form/URL уводы напрамую.
-> Fix: Заўсёды валідуй і санітызуй на серверы; экрануй вывад.

Сакрэты ў фронтэндзе: API-ключы/credentials у React/Next.js кліенцкім кодзе.
-> Fix: Трымай сакрэты толькі на серверы (env vars, .env у .gitignore).

Слабая аўтарызацыя: правяраць толькі "ці залагінены", а не "ці дазволена гэта".
-> Fix: Сервер павінен правяраць дазволы для кожнага дзеяння і рэсурсу.

Лішак у памылках: паказваць stack trace / памылкі базы карыстальніку.
-> Fix: Агульнае паведамленне карыстальніку, падрабязныя логі — распрацоўшчыку.

IDOR і ўласнасць: дазваляць карыстальніку X рэдагаваць даныя карыстальніка Y праз ID.
-> Fix: Сервер павінен пацвердзіць, што бягучы карыстальнік валодае гэтым ID.

Ігнараванне DB-бяспекі: абыходзіць такія рэчы, як RLS (Row Level Security).
-> Fix: Вызнач правілы доступу да даных наўпрост у базе (RLS).

Незахаваныя API: адсутнасць rate limit; незашыфраваныя чуллівыя даныя.
-> Fix: Rate limit праз middleware; шыфруй даныя ў спакоі; заўсёды HTTPS.

11. Ітэратыўны агляд (Gemini/Claude): праблема -> рызыка -> патч

Гэта выкарыстоўваць не зусім проста праз тое што капіраваць усе файлы цяжка, але нават просты аналіз з чату можа выявіць значныя недахопы, таму перыядычна робім гэта.

Пасля пабудовы фічы скапіруй увесь код у Gemini 2.5 Pro (у Google AI Studio) ці проста запусці якія вялікія мадэлі для праверкі коду і фіч — яны маюць вялікае кантэкстнае вакно і выдатна знаходзяць уразлівасці і дрэнныя патэрны.

Як працаваць:

1. Скажы Gemini: «Ты эксперт па бяспецы. Знайдзі ўразлівасці.» / «Ты эксперт па [твой стэк]. Знайдзі праблемы прадукцыйнасці і дрэнныя патэрны.»
2. Gemini вяртае спіс праблем. Скапіруй іх у Claude ў Cursor і скажы выправіць.
3. Пасля выпраўлення — зноў Gemini, пакуль ён не скажа "усё ОК".

Мэты аналізу: бяспека, прадукцыйнасць, дубляжы, лішнія залежнасці.

Фармат адказу, які працуе:

1. Праблема;
2. Чаму гэта праблема;
3. Рызыка;
4. Канкрэтны патч/крокі.

Далей — лакальныя diff-патчы, невялікія тэсты, паўторны прагляд.

12. "Упартыя" багі: фіксім без панікі

Калі пасля 2–3 заходаў усё яшчэ «не туды»:

1. Папрасіце мадэль назваць топ-падазраваных па ланцужку залежнасцяў.
2. Дадайце логі ў вузкія месцы, дадайце факты (stack, payload, межы).
3. Пры неабходнасці - адкат да апошняга паспяховага каміту і дробныя крокі наперад. Часам толькі так і вырашаюцца праблемы. Ну ці самаму рукамі выпраўляць, але ж мы не за гэтым прыйшлі да вайбкодынгу.

13. Правіла межаў: «Не чапай, калі не прасілі»

ШІ любіць «падчысціць», калі бачыць магчымасць. Абмежаванні - заключная фраза ў кожным промпце: «Нічога не змяняй па-за пералічаным». Пасля некалькіх ітэрацый мадэль пачынае паважаць межы.

14. Repo-інструкцыі і «Агульныя памылкі ШІ» як код

• Вядзіце ai_common_mistakes.md: ШІ любіць пераносіць валідацыю ў UI; змяняе назвы пропсаў; выдаляе патрэбныя імпарты - усё сюды.
• Папка instructions/ з markdown-прыкладамі, шаблонамі промптаў, «Cursor Rules», кароткімі best practices.
• У новай фічы дадавайце спасылку на файл памылак - эканоміць токены і час.

15. Інструменты і патэрны, якія працу паскараюць без мітусні

Інструменты:

• Storybook - ізаляваны UI і дакументаванне патэрнаў.
• Playwright / Vitest - хуткія E2E/юніт-тэсты; добра спалучаюцца з diff-патчамі.
• CodeSandbox / StackBlitz - імгненныя пясочніцы для PoC.
• Sourcegraph Cody - глыбокі пошук + кантэкстныя патчы.
• Continue / Aider / Windsurf / Codeium - лёгкія асістэнты для «застряганняў».
• Tabby / лакальныя LLM - танная генерацыя для шаблоннага коду.
• Perplexity / Phind - хуткае тэхнічнае даследаванне і параўнанне падыходаў.
• MCP (Model Context Protocol) - стандартызаваны доступ да файлаў/камандаў без «балбатні» ў промпце.
• Commit message генератары (глядзіце таксама CommitGPT) - эканомяць час, але чытайце перад пушам.
• ESLint з аўтафіксам - машынная гігіена «на ўваходзе».

Патэрны працы:

• Triple Pass Review: структура -> логіка/паток даных -> краявыя выпадкі/бяспека.
• Interface Freeze: замарозьце публічны API/параметры перад глыбокімі генерацыямі (рэфактарынгам).
• Context Ledger: кароткія запісы па фічах (файлы, рашэнні, outstanding TODO) - лёгка перанесці ў новы чат.
• Session Reset Cadence: рэгулярнае абнуленне доўгіх сесій.
• Red Team Self-Check: асобны праход на ін’екцыі, IDOR, гонкі.

16. Cursor Rules, інструкцыі і «не баяцца вяртацца назад»

• Cursor Rules - выдатная адпраўная кропка: зафіксуйце стэк, патэрны, забароны, анты-прыёмы.
• Папка з інструкцыямі: прыклады кампанентаў, кароткія рэцэпты для тыпавых задач (замена «гарачай памяці» чата).
• Калі мадэль збілася: вяртайцеся на крок назад, удакладняйце промпт і кантэкст - працягваць «па інэрцыі» даражэй.

17. Прадухіленне непажаданых змен ад ШІ — каротка

Паўтараем правіла з п.13: «Не дадавай/не выдаляй/не пераймяноўвай тое, пра што не прасіў». Ясныя межы лепшыя за эмацыйныя фразы — і працуюць стабільней.

18. Міні-чэкліст перад камітам

• Функцыя ўпісаная ў існуючыя патэрны і кампаненты.
• Тыпы строгія, без any; базавыя тэсты і логі прысутнічаюць.
• Бяспека: сакрэты на сервэры; правы і валідацыя правераныя.
• UI кансістэнтны: водступы, станы, назвы.
• Паведамленне каміту кароткае і змястоўнае.

Карысныя знешнія рэсурсы

Ніжэй - толькі знешнія, публічныя крыніцы (сэрвісы і інструменты), якія даюць практычную вартасць пры «вайб»-падыходзе.

bolt.new
Што: онлайн-асяроддзе хуткага стварэння каркаса (Full‑stack / frontend) з генерацыяй пачатковага коду праз ШІ.
Навошта: імгненны MVP / протатып да таго, як укладвацца ў структуру асноўнага рэпазіторыю.
Калі: у фазе праверкі ідэі або пошуку агульнай формы без тонкай архітэктуры.

GitHub Copilot
Што: інструмент аўтадапаўнення і inline-падказак у рэдактара (VS Code, JetBrains).
Навошта: паскорыць шаблонны код (канфігурацыі, дапаможныя функцыі, невялікія React‑кампаненты), знізіць колькасць механічнага набору.
Калі: калі патрэбны хуткі «скетч» або дапаўненне радкоў, а не глыбокая шматфайлавая генерацыя логікі. (Але зараз ужо +- добра працуе і тут)

Claude Sonnet / мадэлі Anthropic
Што: мадэлі з моцным разуменнем кантэксту і больш менш дакладным вывадам.
Навошта: агляд вялікіх кавалкаў коду, прапановы па структуры, бяспецы, стылі.
Калі: перад рэфактарынгам, для пошуку дубляў або патэнцыйных уразлівасцяў.

Cursor
Што: IDE (форк VS Code) з глыбокай інтэграцыяй LLM (чат + генерацыя патчаў + «Rules»).
Навошта: кіраваныя промпты, лакальныя diff‑патчы, хуткія ітэрацыі без ручнога капіравання.
Калі: у асноўнай распрацоўцы, калі патрэбна шмат малых структурных змяненняў.

cursor.directory
Што: каталог гатовых Cursor Rules і промпт-шаблонаў.
Навошта: стартавы набор правілаў (стыль, архітэктура, ахоўныя абмежаванні) замест ручнога выпрацоўвання.
Калі: на этапе наладжвання «правілаў гульні» ў праекце.

Google AI Studio (Gemini 2.5 Pro)
Што: інтэрфейс да мадэляў з вялікім кантэкстным акном.
Навошта: комплексныя праверкі - бяспека, прадукцыйнасць, дублі, залежнасці; падсумаванне перад перабудовай.
Калі: калі код-база ўжо значная і патрэбны «стратэгічны прагляд».

21st.dev
Што: калекцыя UI-патэрнаў з прыкладнымі промптамі.
Навошта: уніфікаваць стылі і структуру кампанентаў без прыдумвання «з нуля».
Калі: перад маштабаваннем фронтэнду або стандартызацыяй форм / спісаў.

Sourcegraph Cody
Што: інтэлектуальны пошук па вялікіх рэпазіторыях + генерацыя патчаў.
Навошта: знайсці ўсе ўжыванні функцыі / залежнасці, пабудаваць карціну сувязяў перад зменамі.
Калі: перад глыбокім рэфактарынгам або выдаленнем модуля.

CodeSandbox
Што: хмарныя пясочніцы для імгненнага запуску прыкладання без лакальнай інсталяцыі.
Навошта: праверыць бібліятэку, пратэставаць ідэю, паказаць канцэпт калегам.
Калі: ранняя валідацыя або ізаляваная дэманстрацыя.

Storybook
Што: ізаляванае асяроддзе для прагляду і тэставання UI-кампанентаў.
Навошта: гарантаваць кансістэнтнасць дызайн-сістэмы, візуальны кантроль станаў (loading/empty/error).
Калі: у момант вылучэння агульных кампанентаў або перад маштабаваннем фронтэнду.

Playwright
Што: інструмент для E2E-тэстаў (браузерныя сцэнары з высокай дакладнасцю).
Навошта: праверыць ключавыя карыстальніцкія патокі пасля аўтаматычных патчаў ад ШІ.
Калі: перад merge важных змен або выпуском версіі.

Vitest
Што: хуткі юніт/інтэграцыйны тэстар для экосістэмы Vite / сучаснага TS.
Навошта: пакрыць чыстыя функцыі і hooks, каб стабілізаваць рэфактарынг.
Калі: адразу пасля вылучэння невялікіх утыліт / логікі ў асобныя модулі.

Perplexity
Што: LLM-пашукавікі з абагульняючымі адказамі і спасылкамі.
Навошта: імгненна даведацца нюансы API, статус бібліятэк, параўнаць падыходы.
Калі: перад выбарам стэка або аптымізацыяй.

LangSmith
Што: інструменты ацэнкі якасці інтэграцый LLM і промптаў.
Навошта: аб’ектыўна меркаваць, ці паляпшаецца вынік ад вашых правілаў/карэкціровак.
Калі: калі колькасць промптаў і мадэляў > 1 і патрабуецца кіраванне якасцю.

Regex101
Што: онлайн-адладчык рэгулярных выразаў з тлумачэннямі.
Навошта: хутка правяраць і правільна будаваць правілы валідацыі / парсінгу.
Калі: перад уключэннем складанай валідацыі ў форму / API.

Як эфектыўна спалучаць:

1. Ідэя -> bolt.new (прататып) -> перанос у Cursor.
2. Структура -> Sourcegraph (залежнасці) -> Claude (заўвагі) -> лакальныя патчы.
3. UI -> 21st.dev (патэрн) + Storybook (прагляд) + Tailwind (стылі).
4. Бяспека -> OWASP (чэкліст) + Gemini (аўдыт) + Playwright (патокі).
5. Чысціня -> ESLint (правілы) + TypeScript (строгія тыпы) + Vitest (тэсты).

Паступова ўводзьце рэсурсы - не ўсе адразу: гэта зніжае кагнітыўную нагрузку і павялічвае стабільнасць працэсу.

Заключэнне: хуткасць з каркасам

Вайб-кодынг - гэта не хаос і не «мэта сама па сабе». Гэта цыкл «бачанне -> маленькі крок -> праверка -> стабілізацыя». Чым лепш бачанне і патэрны, тым больш ШІ становіцца партнёрам, а не крыніцай сюрпрызаў і праблем. Памылкі будуць, але з гэтым наборам вы не згубіцеся - проста працягнеце ітэраваць без болю.

Дзякуй за ўвагу

Дзякуй, што дачыталі. Спадзяюся, матэрыял будзе для вас карысны. Калі спадабалася — падтрымайце наш праект і падзяліцеся з калегамі.

ЗЫ: Выява ў шапцы спецыяльна крыху ўпоратая.